Hilversum. Het is maar een middelgrote plaats in het Gooi, maar iedereen kent het als hét centrum van de Nederlandse mediawereld. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw kwamen hier de eerste radiozenders tot leven. De omroepen bouwden hun studio’s in de bossen en villa’s van het Gooi, ver weg van de drukte van Amsterdam of Rotterdam. Toen later ook televisie zijn intrede deed, werd Hilversum definitief het kloppend hart van de Nederlandse showbizz. Hier werden beroemdheden gemaakt, en ook gebroken.

Van studio naar slaapkamer

De term 'Gooise matras' ontstond ergens in de jaren zeventig en tachtig, toen Hilversum op zijn hoogtepunt was. Omroepen als VARA, AVRO en TROS hadden er hun thuisbasis. Honderden producers, presentatoren en mediamakers werkten er dagelijks. De verhalen deden al snel de ronde: jonge vrouwen die hoopten op een carrière in de media, oudere mannen met invloed die daar graag gebruik van maakten. Het matras werd symbool voor de manier waarop seksuele gunsten werden geruild tegen kansen. Een openbaar geheim dat iedereen kende, maar waar niemand echt over sprak.

De machtsverhoudingen waren duidelijk. Wie wilde doorbreken als presentatrice of actrice, moest vaak door bepaalde hoepels springen. En die hoepels lagen niet zelden in de slaapkamers van invloedrijke mediabazen. Het systeem hield zichzelf in stand: wie eenmaal 'erbij' hoorde, zweeg uit schaamte of zelfbescherming.

The Voice en andere schandalen

Decennialang bleef het stil. Tot de #MeToo-beweging ook Nederland bereikte. Plots kwamen de verhalen naar buiten. Het Voice-schandaal in 2022 was misschien wel het meest spraakmakende voorbeeld. Bandleider Jeroen Rietbergen, die jarenlang vrouwen had benaderd met expliciete berichten en grensoverschrijdend gedrag. Maar ook regisseur en producer Ali B werd beschuldigd van verkrachting en aanranding. De beelden van huilende slachtoffers op televisie maakten pijnlijk duidelijk: dit was geen incident, dit was een patroon.

En The Voice was niet het enige. Ook bij andere programma's en in muziekindustrieomroepen kwamen de verhalen naar boven. Beroemdheden als Borsato, geen reputatie was veilig. Met telkens hetzelfde mechanisme van macht, status en seksueel wangedrag.

De rol van verslaving

Wat opvalt bij veel van deze gevallen is de dwangmatigheid. Het gaat niet om een eenmalige misstap, maar om herhaald gedrag over jaren. Psychologen en verslavingsdeskundigen wijzen steeds vaker op sexverslaving als onderliggende factor. Net als bij alcohol of drugs kan seks verslavend werken. Het verlangen wordt zo sterk dat het alle remmen wegneemt.

THE YOUTURN, een bekende kliniek die gespecialiseerd is in dit soort problematiek, ziet meer mensen met sexverslaving langskomen. Vaak gaat het om hoogopgeleide, succesvolle mannen die hun impulsen niet meer onder controle hebben. Voor wie hulp zoekt, zijn er mogelijkheden om afkicken Thailand te overwegen, waar intensieve behandelingen in een veilige, anonieme omgeving plaatsvinden. Ook een privé afkickkliniek buitenland biedt soms uitkomst voor mensen die anonimiteit belangrijk vinden.

Eindelijk bespreekbaar

Het goede nieuws is dat er nu wél over gepraat wordt. Slachtoffers durven hun verhaal te delen. En daders krijgen te maken met consequenties. Toch blijft de vraag: hoeveel is er echt veranderd?

Misschien is de belangrijkste les van de Gooische mannen en vrouwen: achter de glitter en glamour gaan vaak gewone menselijke problemen schuil. Problemen die, net als andere vormen van verslaving, niet vanzelf verdwijnen